SISTEMSKI STEČENA PRIRODNA OTPORNOST (skraćeno SAR) JE ODGOVOR OTPORA "CELE BILJKE", KOJI SE JAVLJA NAKON RANIJE LOKALIZIRANE IZLOŽENOSTI PATOGENU. SAR JE PRIRODNI ODBRAMBENI MEHANIZAM KOJIM SE BILJKA MALINE BRANI PRIPREMAJUĆI SISTEMSKI ODGOVOR ZA STVARANJE ODBRAMBENIH MOLEKULA U ZAHVAĆENIM I ZDRAVIM TKIVIMA NAKON NAPADA VANJSKOG PATOGENA, POPUT BAKTERIJA, GLJIVICA, VIRUSA, INSEKATA I SLIČNO. Praktično, biljka maline je nekada bila izložena patogenu na nekom mestu, i to je uzrokovalo njenu sistemski stečenu prirodnu otpornost na tog patogena (ona poseduje odbrambene molekule). Praktično, kada patogen ponovo dođe, izvrši napad, mehanizam prirodne odbrane postoji, aktivan je, i odmah funkcioniše braneći biljku, odnosno održavajući njeno normalno funkcionisanje (ne dozvoljava patogenu da ga naruši). SA SAR BILJKE MALINE MOGU ZAUSTAVITI ŠIRENJE BOLESTI U SEBI, UČINKOVITO SMANJUJUĆI ŠTETU KOJU BOLESTI NANOSE NJIHOVOM RASTU, RAZVOJU I PROIZVODNOSTI, ODNOSNO NORMALNOM FUNKCIONISANJU. Zahvaljujući mehanizmima SAR-a, biljke maline godinama opstaju u prirodnim populacijama, odnosno u divljini bez bilo kakve intervencije čoveka.
Poređenja radi, SAR je analogan, odnosno sličan urođenom imunološkom sistemu koji se nalazi kod ljudi i životinja, i postoje mnogi zajednički aspekti između ta dva sistema. Uvek treba imati na umu da kvalitetna ishrana kod ljudi i životinja je pola zdravlja, kao i funkcionalan imunološki sistem, i to je identičan pristup i kod biljaka. ODGOVOR SISTEMSKI STEČENE PRIRODNE OTPORNOSTI BILJAKA MALINE ZAVISI OD BILJNOG HORMONA SALICILNA KISELINA. Da se samo podsetimo, kod PLANA c ishrane biljaka maline govorili smo o hormonima biljaka, i abiotskom stresu, a sada u PLANU d govorimo, o još nekim hormonima i njihovom odnosu sa biotskim stresom.
OVO JE JEDAN POTPUNO INOVATIVAN PRISTUP U ZAŠTITI BILJAKA MALINE NA PODRUČJU REGIJE, I ZA NJEGOVU IMPLEMENTACIJU POTREBNO JE JAKO PUNO ZNANJA. BEZ NJEGA VI NE MOŽETE ODGOVORITI IZAZOVIMA KOJI SU PRED VAMA, I KOJI VAM UGROŽAVAJU PRINOS, PRAKTIČNO NE DOZVOLJAVAJU DA IMATE ODRŽIVU PROIZVODNJU (KONTINUIRANO STABILNE PRINOSE I KVALITET U SVIM GODINAMA PROIZVODNJE, BEZ EKSTREMNIH ULAGANJA). BILJKA MALINE UVEK IMA STRESA, VIŠE ILI MANJE, I VI KAO MALINARI ZA OČUVANJE PROIZVODNOSTI MORATE GA ODRŽAVATI POD KONTROLOM, ŠTO JE BEZ PRIRODNE OTPORNOSTI BILJKE POTPUNO NEMOGUĆE. Međutim, ne trebate se brinuti, samo pratite naš PLAN d, i već ste usvojili praktikovanje inovativne zaštite biljaka maline kroz stimulaciju njihove sistemski stečene prirodne otpornosti.
IZAZVANA PRIRODNA OTPORNOST (skraćeno ISR) JE FIZIOLOŠKI "STANJE POJAČANE ODBRAMBENE SPOSOBNOSTI" BILJAKA MALINE IZAZVANO SPECIFIČNIM PODRAŽAJIMA, ODNOSNO STIMULUSIMA IZ OKOLINE, PRI ČEMU SE UROĐENA, PRIRODNA ODBRANA BILJKE POJAČAVA, TO JEST ČINI MOĆNOM PROTIV KASNIJIH BIOTSKIH IZAZOVA. ISR JE MEHANIZAM OTPORNOSTI U BILJKAMA MALINE KOJI SE AKTIVIRA STIMULACIJOM IZ VANJSKE OKOLINE KOJU MI IZAZIVAMO (I UPRAVLJAMO SA NJOM, POD NAŠOM JE KONTROLOM), A KOJA MOŽE PODRAZUMEVATI INFEKCIJU, ZARAZU NEKIM MIKROORGANIZMIMA, ILI PRIMENU SPECIFIČNIH PRIRODNIH MATERIJA, NJIHOVIM KOMBINACIJAMA, ZATIM HEMIJSKIM I FIZIOLOŠKIM KOMPONENTAMA, A ŠTO SVE IZAZIVA ODGOVOR UNUTAR BILJKE, U ZAVISNOSTI OD AKTIVNOSTI DVA HORMONA, JASMONAT I ETILEN.
Prema tome, poput sistemski stečene rezistencije (SAR), biljka maline može razviti odbranu protiv napadača kao što je patogen ili parazit, ako mi izazovemo, odnosno stimulišemo infekcije, ili podstaknemo mehanizme prirodne odbrane primenom odgovarajućih alata, i to je ISR. Za razliku od SAR-a, koji je potaknut nakupljanjem salicilne kiseline, ISR se umesto toga oslanja na puteve prenosa signala koje aktiviraju hormoni JASMONAT i ETILEN. O etilenu možete više čitati kod PLANA c, gde je on ključni igrač kod prevazilaženja stanja abiotskog stresa, a ovdje je fokus na jasmoničnu kiselinu.
